Woda, źródło życia i nieodzowny składnik naszej planety, jest coraz cenniejszym zasobem w obliczu zmian klimatycznych i szybkiego rozwoju urbanistycznego. Zagospodarowanie wód deszczowych staje się kluczowym elementem w dążeniu do osiągnięcia zrównoważonego rozwoju, ochrony środowiska naturalnego oraz zminimalizowania skutków ekstremalnych zjawisk pogodowych. W tym artykule przyjrzymy się znaczeniu zagospodarowania wód opadowych oraz różnym strategiom i korzyściom związanym z tą praktyką.
Zagospodarowanie wód deszczowych: co to właściwie oznacza?
Zagospodarowanie wód deszczowych (opadowych) to proces, w którym zbierane są i wykorzystywane opady deszczu, zamiast pozwalać im spływać po powierzchni terenu i zbierać się w kanalizacji. Celem tego procesu jest ograniczenie erozji, przeciwdziałanie powodziom oraz zwiększenie zasobów wodnych dla celów użytkowych. Zatem, ujmując najprościej, zagospodarowanie wód opadowych polega na zbieraniu deszczówki i jej wykorzystywaniu na przeróżne sposoby. Na przykład jakie?
Przykłady zagospodarowania wód opadowych
Istnieje kilka kluczowych strategii zagospodarowania wód deszczowych, które można wdrożyć w różnych skalach – od domowych instalacji po duże, miejskie systemy. Przyjrzyjmy się najpopularniejszym rozwiązaniom:
- Zielone dachy i ogrody: instalacja roślinności na dachach budynków oraz zakładanie ogrodów na płaskich dachach pozwala na absorpcję części wody deszczowej przez rośliny, zanim spłynie ona do kanalizacji. To pomaga w zatrzymywaniu wody, zmniejsza obciążenie kanalizacji miejskiej oraz poprawia jakość powietrza w mieście. Taka strategia zagospodarowania wód opadowych jest ciekawym rozwiązaniem między innymi dla właścicieli budynków biurowych, domów czy nieruchomości wielolokalowych.
- Zbiorniki retencyjne: właściciele nieruchomości mogą instalować zbiorniki retencyjne, które gromadzą nadmiar wody deszczowej i pozwalają jej stopniowo wsiąkać w glebę. Takie rozwiązanie minimalizuje ryzyko powodzi oraz dostarcza wodę do nawadniania ogrodów czy innych celów i jest nazywane retencją wód deszczowych. Zbiorniki retencyjne to zatem opcja, którą często wybierają osoby zainteresowane np. zagospodarowaniem wód opadowych na działce czy w przydomowym ogrodzie.
- Bariery wodne: tworzenie naturalnych lub sztucznych barier wodnych, takich jak stawy retencyjne (będące kolejnym przykładem retencji wód deszczowych) czy oczka wodne, pomaga w zatrzymywaniu i spowalnianiu przepływu wody deszczowej, co zmniejsza ryzyko powodzi.
Inwestycje ekologiczne związane z zagospodarowaniem wód opadowych
Duże aglomeracje miejskie starają się przeciwdziałać negatywnym skutkom zmiany klimatu, wdrażając odpowiednie inwestycje ekologiczne. Jedną z nich są Koncepcje Zielonej Przyszłości dla Warszawy, do której kluczowych filarów należy inwestowanie w infrastrukturę o charakterze błękitno-zielonym.
Infrastruktura błękitno-zielona – dlaczego jest ważna na retencji wód deszczowych?
Infrastruktura błękitno-zielona to wyważony system oparty na wykorzystaniu wody deszczowej oraz elementów przyrodniczych. Ma na celu poprawę jakości życia, ograniczenie emisji szkodliwych gazów cieplarnianych oraz wzmocnienie odporności miasta na skutki zmian klimatycznych.
Infrastruktura błękitno-zielona obejmuje różnorodne elementy, takie jak:
- systemy retencji wód deszczowych,
- dachy zielone,
- naturalne oczyszczalnie,
- parki,
- ogrody deszczowe,
- aleje drzew,
- rowy bioretencyjne,
- tereny mokradłowe
i inne rozwiązania, które integrują wodę i elementy przyrody w tkance miejskiej. System ten znacznie ułatwia zagospodarowanie wód opadowych, zatrzymuje je bowiem w miejscu, w którym padał deszcz. A tym samym: zwiększa powierzchnię wsiąkania oraz parowania wody i umożliwia jej ponowne wykorzystanie.
Infrastruktura błękitno-zielona – najważniejsze korzyści
Korzyści płynące ze wprowadzenia infrastruktury błękitno-zielonej celem łatwiejszego zagospodarowania wód opadowych to między innymi:
- Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych poprzez zmniejszenie emisji oraz przechowywanie dwutlenku węgla.
- Lepsza adaptacja do zmiany klimatu poprzez gromadzenie i ochronę zasobów wodnych, co zwiększa odporność miasta na skutki zmian klimatycznych, takie jak powodzie czy susze.
- Poprawa komfortu cieplnego poprzez korzystny wpływ na temperaturę i wilgotność powietrza w gorące dni, co wpływa pozytywnie na zdrowie i samopoczucie.
- Absorbowanie zanieczyszczeń powietrza, co ma korzystny wpływ na zdrowie.
- Zwiększenie dostępnej przestrzeni rekreacyjnej, co daje większe możliwości wypoczynku.
- Wzrost bioróżnorodności poprzez wzmocnienie ekosystemów.
Zagospodarowanie wód opadowych jest ważne!
Zagospodarowanie wód deszczowych to istotna strategia w kierunku osiągnięcia zrównoważonego rozwoju, ochrony środowiska i minimalizacji negatywnego wpływu ekstremalnych zjawisk pogodowych. Poprzez takie inwestycje ekologiczne, miasta mogą działać bardziej efektywnie, chronić swoje zasoby wodne i stworzyć przyjazne środowisko dla swoich mieszkańców. Wspólny wysiłek na rzecz zagospodarowania wód opadowych przynosi korzyści, które sięgają znacznie poza krótkoterminowe cele, przyczyniając się do trwałego dobrostanu naszych społeczeństw i planety.
Wierzymy, że do powyższego nie trzeba już nikogo przekonywać.
Opracowanie: mgr inż. Dorota Traczyk